George Soros là một cái tên gợi lên nhiều cảm xúc trên toàn thế giới. Đối với một số người, ông tượng trưng cho sự nhạy bén trong kinh doanh và lý tưởng từ thiện; đối với những người khác, thao túng chính trị. Nhưng người đàn ông này thực sự là ai, người kiểm soát khối tài sản trị giá 8,5 tỷ USD?
George Soros, tên khai sinh là György Soros vào ngày 12 tháng 8 năm 1930 tại Budapest, Hungary, xuất thân từ một gia đình Do Thái. Cha mẹ ông, Tivadar và Erzsebet Soros, đã nuôi nấng ông trong cảnh tương đối sung túc, nhưng cuộc sống của họ đã thay đổi đáng kể khi Thế chiến thứ hai bùng nổ. Đối mặt với nguy cơ diệt chủng, gia đình Soros đã sống sót qua những khó khăn không thể tưởng tượng nổi. Để cứu gia đình mình, Tivadar đã nghĩ ra một câu chuyện sai sự thật rằng họ là những người theo đạo Thiên chúa và mua các tài liệu giả để chứng minh cho tuyên bố này. Trải nghiệm này đã ảnh hưởng sâu sắc đến György trẻ tuổi. Sau đó, ông khẳng định rằng khả năng nhận thức mọi thứ "như chúng có thể chứ không phải như chúng vốn có" đã xuất hiện trong thời gian đó.
Sau chiến tranh, Soros chuyển đến London, nơi ông theo học Trường Kinh tế London (LSE). Tại đây, ông bắt gặp các tác phẩm của nhà triết học nổi tiếng Karl Popper, những tác phẩm đã định hình sâu sắc quan điểm của ông về xã hội và kinh tế.
Sau khi tốt nghiệp LSE năm 1952, Soros bắt đầu sự nghiệp của mình tại Singer & Friedlander ở London. Năm 1956, ông sang Mỹ và bắt đầu làm việc tại ngân hàng đầu tư F.M. Mayer ở Phố Wall ở New York, chuyên về chứng khoán châu Âu. Năm 1959, ông gia nhập Arnhold & S. Bleichroeder, nơi ông giữ vị trí phó chủ tịch. Đến năm 1963, ông thành lập quỹ đầu tư đầu tiên mang tên 'Đại bàng đôi', sau mười năm, quỹ này được đổi tên thành 'Soros Fund Management'. Lúc này, Soros rời Arnhold & S. Bleichroeder để tập trung hoàn toàn vào quỹ riêng của mình.
Dưới sự hướng dẫn của ông, 'Soros Fund Management' đã tăng trưởng đáng kể, được đổi tên thành 'Quỹ Quantum' và trở thành nền tảng cho sự giàu có và danh tiếng của ông trong thế giới đầu tư. Vào tháng 9 năm 1992, George Soros đã đạt đến đỉnh cao thành công trong kinh doanh khi 'phá vỡ' đồng bảng Anh. Hoạt động này, hiện được gọi là 'Thứ Tư Đen tối', đã thu về cho Soros hàng tỷ đô la lợi nhuận và thu hút sự chú ý toàn cầu. Anh ta có biệt danh là 'người đàn ông đã phá vỡ Ngân hàng Anh', khiến ông ta nổi tiếng không chỉ trong lĩnh vực kinh doanh mà còn trong cộng đồng nói chung.
Vào thời điểm đó, châu Âu đang hoạt động theo Cơ chế tỷ giá hối đoái châu Âu (ERM), một hệ thống tỷ giá hối đoái trong Hệ thống tiền tệ châu Âu. Hệ thống đòi hỏi rằng tiền tệ của các quốc gia tham gia được giữ trong một hành lang dao động nhất định. Đồng bảng Anh được đưa vào hệ thống này, với quy định duy trì tỷ giá của nó trong giới hạn cụ thể so với đồng mark Đức. Tuy nhiên, trong bối cảnh áp lực kinh tế gia tăng và những đồn đoán trên thị trường tiền tệ, việc duy trì tỷ giá đã thiết lập này trở thành vấn đề nan giải.
Soros đã nhìn thấy một cơ hội để đầu cơ trong tình huống này. Quỹ lượng tử của ông bắt đầu bán mạnh bảng Anh, do đó gây áp lực lên đồng tiền này. Đây được gọi là 'cuộc tấn công của những người đầu cơ giá xuống' - Soros và nhóm của ông đang bán đồng tiền mà họ thực sự không sở hữu, hy vọng sẽ mua lại sau này với tỷ giá thấp hơn và kiếm lời từ chênh lệch giá.
Vào ngày 16 tháng 9 năm 1992, 'Thứ Tư đen tối', Ngân hàng Trung ương Anh buộc phải tuyên bố phá giá đồng bảng Anh và rút khỏi ERM, bất chấp nhiều nỗ lực hỗ trợ đồng tiền này thông qua tăng lãi suất và can thiệp vào thị trường tiền tệ. Điều này dẫn đến giá trị của đồng tiền Anh giảm mạnh - đồng bảng Anh giảm 15% so với đồng mác Đức và 25% so với đồng đô la Mỹ. George Soros được cho là đã kiếm được khoảng 1 tỷ đô la chỉ sau một đêm, khiến ông trở thành một trong những nhà đầu cơ tiền tệ nổi tiếng nhất trong lịch sử và Quỹ Quantum, một trong những quỹ phòng hộ thành công nhất.
Một trong những nguyên tắc cơ bản của Soros là 'thuyết phản xạ' của ông, cho rằng thị trường là những hệ thống không ổn định và không thể đoán trước, hoạt động một cách phi lý. Do đó, ông tích cực áp dụng các chiến lược đầu cơ và chênh lệch giá, cố gắng kiếm lợi từ những biến động giá ngắn hạn và sự mất cân đối của thị trường. Soros và Quỹ lượng tử của ông tạo ra thu nhập bằng cách tích cực sử dụng các công cụ và kỹ thuật đầu tư khác nhau, bao gồm mua cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ và các công cụ tài chính phái sinh. Chẳng hạn, Soros đã đầu tư vào cổ phiếu của các công ty công nghệ vào cuối những năm 1990 và kiếm được lợi nhuận bằng cách thoát khỏi những cổ phiếu này trước khi 'bong bóng dotcom' vỡ vào năm 2000.
Tuy nhiên, luôn có rủi ro trong đầu tư và ngay cả những nhà đầu tư thành công nhất cũng có thể mắc sai lầm. George Soros cũng đã phạm sai lầm. Một số giao dịch đã mang lại cho ông ấy và Quỹ lượng tử những khoản lợi nhuận đáng kể, trong khi những giao dịch khác dẫn đến thua lỗ đáng kể. Tuy nhiên, Soros đã cố gắng duy trì vị thế là một trong những nhà đầu tư thành công và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử, đồng thời các chiến lược và cách tiếp cận của ông đã có tác động đến toàn bộ thế giới tài chính.
George Soros không chỉ là một doanh nhân huyền thoại. Mối quan tâm của ông ấy rộng lớn hơn và vượt xa Phố Wall. Ông ấy tích cực tham gia vào hoạt động từ thiện, sử dụng tài sản khổng lồ của mình để hỗ trợ các dự án từ thiện khác nhau. Năm 1979, Soros thành lập Open Society Foundations (OSF), tổ chức này đã trở thành một trong những tổ chức từ thiện lớn nhất thế giới. Quỹ thực hiện các dự án tại hơn 120 quốc gia trên thế giới. Dưới đây là một số loại dự án như vậy:
– Giáo dục và Khoa học: Quỹ hỗ trợ nhiều sáng kiến, từ các chương trình hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn đến các chương trình nhằm hỗ trợ nghiên cứu học thuật và các trường đại học. Năm 1991, Soros thành lập Đại học Trung Âu ở Budapest.
– Bảo vệ Nhân quyền: OSF tài trợ cho các tổ chức và phong trào đấu tranh bảo vệ nhân quyền, bao gồm quyền của người di cư, người tị nạn, cộng đồng LGBT+ và các nhóm dễ bị tổn thương khác.
– Tư pháp và Thực thi pháp luật: Quỹ hỗ trợ các dự án nhằm chống tham nhũng, cải thiện hoạt động của hệ thống pháp luật và tư pháp hình sự.
– Chăm sóc sức khỏe: OSF tích cực tham gia giải quyết một số vấn đề sức khỏe quan trọng nhất, chẳng hạn như HIV/AIDS, bệnh lao và nghiện ma túy.
– Tự do truyền thông: Quỹ hỗ trợ các nhà báo và phương tiện truyền thông độc lập đang phải đối mặt với sự kiểm duyệt hoặc đàn áp.
Như đã đề cập trước đây, một trong những mục tiêu của OSF là hỗ trợ các hiệp hội dân sự bảo vệ nhân quyền và tìm cách tác động đến những thay đổi chính trị ở các nền kinh tế đang chuyển đổi hoặc ở những nơi mà nhân quyền và dân chủ đang bị đe dọa. Hoạt động tích cực của Soros theo hướng này đã khiến ông trở thành trung tâm của nhiều thuyết âm mưu khác nhau. Tỷ phú này thường bị cáo buộc tổ chức các cuộc cách mạng màu và các cuộc biểu tình rầm rộ ở nhiều quốc gia khác nhau. Tuy nhiên, như nhiều phương tiện truyền thông lưu ý, Soros và Quỹ của ông không trực tiếp kiểm soát hay tổ chức các cuộc cách mạng này. Đối với các cáo buộc chống lại ông ta, chúng thường đến từ các chính phủ độc tài hoặc các lực lượng chính trị coi các hoạt động của OSF là mối đe dọa đối với quyền lực của họ.
Chẳng hạn, năm 2018, OSF buộc phải ngừng hoạt động tại Hungary do liên tục chịu áp lực và sự chống đối từ chính phủ Viktor Orban, vốn cáo buộc Tổ chức phá hoại an ninh quốc gia và can thiệp vào công việc nội bộ của đất nước. Trong số các sự kiện khác thường liên quan đến Soros là "Cách mạng Hoa hồng" ở Georgia (2003), "Cách mạng Cam" ở Ukraine (2004-2005) và "Cách mạng Hoa Tulip" ở Kyrgyzstan (2005).
George Soros không chỉ là một nhà tài chính và nhà từ thiện, mà còn là một nhà bình luận, nhà tư tưởng và nhà văn sắc sảo. Ông là tác giả của một số cuốn sách và nhiều bài báo và tiểu luận. Trong đó, ông kết hợp phân tích các xu hướng kinh tế và tài chính với các vấn đề chính trị và xã hội, khiến các tác phẩm của ông trở nên thú vị đối với cả giới chuyên môn và đông đảo khán giả.
Trong số những cuốn sách của ông:
– " Giả kim thuật tài chính", 1987 - trong cuốn sách này, Soros phác thảo quan điểm của ông về tài chính và kinh tế, bao gồm cả "thuyết phản xạ" của ông. Lý thuyết này cho rằng các quyết định mua và bán chứng khoán dựa trên kỳ vọng về giá cả trong tương lai. Những kỳ vọng này hoàn toàn là tâm lý, vì vậy chúng có thể và nên bị ảnh hưởng vì lợi ích của chính mình (chủ yếu thông qua các phương tiện truyền thông).
– “Dân chủ bảo lãnh phát hành”, 1991 - trong cuốn sách này, Soros chia sẻ những suy nghĩ và kinh nghiệm của mình trong việc ủng hộ quá trình chuyển đổi sang nền dân chủ ở Đông Âu sau sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản.
– “Cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa tư bản toàn cầu: Xã hội mở bị đe dọa”, 1998 - trong tác phẩm này, Soros phân tích cuộc khủng hoảng tài chính 1997-1998 và hậu quả của nó đối với thế giới.
– “Bi kịch của Liên minh châu Âu: Sự tan rã hay hồi sinh?”, 2014 - cuốn sách là cuộc đối thoại giữa Soros và nhà báo Gregor Schmit, trong đó họ thảo luận về tương lai của Liên minh châu Âu và vai trò của Nga trong chính trị thế giới.
Những trích dẫn từ các tác phẩm của Soros phản ánh quá trình suy nghĩ và quan điểm của ông về kinh tế, chính trị và xã hội. Dưới đây là một số trong những cái nổi tiếng nhất:
- "Tôi không ngại làm người đi ngược lại số đông".
- "Giá thị trường luôn sai theo nghĩa là chúng đưa ra một quan điểm thiên lệch về tương lai."
- "Thị trường là sự phản ánh ý thức tập thể của chúng ta, nhưng chúng còn lâu mới hoàn hảo."
– “Tự tin mà có địa vị nhỏ cũng chẳng ích gì”.
– “Tôi chỉ giàu vì tôi biết khi nào tôi sai”.
– “Hệ thống càng phức tạp thì khả năng mắc lỗi càng lớn”.
– “Thị trường tài chính, cho dù chúng ta có cố gắng dự đoán đến đâu, sẽ luôn chứa đầy những điều bất ngờ.”
- "Đối với người khác, sai lầm là nguồn gốc của sự xấu hổ; đối với tôi, nhận ra lỗi lầm của mình là nguồn gốc của niềm tự hào."
– “Tôi chọn làm điều tốt vì điều đó khiến tôi hài lòng hơn.”
- "Hiểu lầm và trình bày sai về cách thức hoạt động của mọi thứ là nguồn gốc của nhiều, nếu không muốn nói là hầu hết, sai lầm trong chính trị."
– "Nếu đầu tư là một trò giải trí, nếu bạn thấy vui vẻ, thì có lẽ bạn không kiếm được tiền. Đầu tư tốt thật nhàm chán."
- "Bạn đúng hay sai không quan trọng, quan trọng là bạn kiếm được bao nhiêu tiền khi đúng và mất bao nhiêu khi sai."
