MetaTrader 4 (MT4) là một trong những nền tảng phổ biến nhất để giao dịch trực tuyến trên thị trường Forex, chứng khoán, hàng hóa và tiền điện tử. Tính năng chính của MT4 là sự đa dạng của các phương pháp đồ họa mà nó cung cấp để trình bày báo giá. Chỉ cần nhấp chuột phải vào cửa sổ đang mở của một cặp tiền tệ, điều hướng đến "Thuộc tính" rồi đến "Chung", nhà giao dịch có thể chọn từ ba loại biểu đồ: Biểu đồ thanh (biểu đồ), Chân nến (nến Nhật Bản) và Đường Biểu đồ (biểu đồ tuyến tính). Mỗi biểu đồ này đều có những đặc điểm và ưu điểm riêng mà chúng ta sẽ khám phá trong bài viết này.
Biểu đồ thanh hoặc biểu đồ có cấu trúc như sau: Mỗi thanh trên biểu đồ thể hiện một khoảng thời gian giao dịch cụ thể (khung thời gian), chẳng hạn như một ngày (D1), một giờ (H1) hoặc một phút (M1). Phần trên cùng của thanh biểu thị giá tối đa của tài sản trong khoảng thời gian đó và phần dưới cùng hiển thị mức tối thiểu. Các dấu ngang trên thanh biểu thị giá mở cửa (ở bên trái) và giá đóng cửa (ở bên phải) trong cùng khoảng thời gian.
Sự phát triển của loại biểu đồ này gắn liền với sự phát triển của thị trường tài chính và nhu cầu trực quan hóa dữ liệu giá để phân tích xu hướng thị trường hiệu quả hơn. Các hình thức biểu diễn dữ liệu giá bằng đồ họa nguyên thủy sớm nhất xuất hiện vào thế kỷ 17 và 18. Tuy nhiên, những biểu đồ ban đầu này khá đơn giản và thiếu thông tin chi tiết. Biểu đồ thanh hiện đại, như chúng ta biết, bắt đầu hình thành vào cuối thế kỷ 19. Charles Dow, một nhà báo người Mỹ và đồng sáng lập của Dow Jones & Company, là nhân vật chủ chốt trong sự phát triển của họ. Năm 1884, Dow tạo ra chỉ số chứng khoán đầu tiên, bao gồm 11 công ty lớn của Mỹ. Ông đã sử dụng biểu đồ để theo dõi biến động giá của những cổ phiếu này, góp phần phổ biến Biểu đồ thanh. Mặc dù Dow không phải là người phát minh ra những biểu đồ như vậy theo nghĩa hiện đại nhưng công trình của ông đã đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển và ứng dụng những biểu đồ này vào phân tích tài chính.
Vào đầu thế kỷ 20, với sự phát triển của thị trường chứng khoán và số lượng người giao dịch ngày càng tăng, Biểu đồ thanh trở thành công cụ tiêu chuẩn để phân tích biến động giá. Mức độ phổ biến của chúng ngày càng tăng do tính dễ hiểu và khả năng hiển thị thông tin chi tiết về giá. Chúng cho phép người dùng nhanh chóng đánh giá các yếu tố chính của biến động giá, bao gồm mức cao, mức thấp cũng như giá mở và đóng trong khoảng thời gian đã chọn, giúp hiểu sâu về xu hướng thị trường và đưa ra quyết định sáng suốt. Với sự tiến bộ của công nghệ máy tính và phần mềm giao dịch như MetaTrader, việc sử dụng Biểu đồ thanh càng trở nên phổ biến và tiện lợi hơn.
Mỗi cây nến trong chân nến đại diện cho một khối hiển thị phạm vi giá trong một khoảng thời gian cụ thể. Thân nến biểu thị sự khác biệt giữa giá mở cửa và giá đóng cửa. Bóng của nến thể hiện mức cao nhất và mức thấp nhất của phạm vi giá. Trong cài đặt MT4 tiêu chuẩn, thân nến Bull có màu đen và nến Bear có màu trắng. Tuy nhiên, nhà giao dịch có thể tự do thay đổi các cài đặt này và tô màu biểu đồ bằng bất kỳ màu nào khác.
Chân nến thường được gọi là nến Nhật Bản, một cái tên bắt nguồn từ lịch sử của chúng, bắt nguồn từ Homma Munehisa, một thương nhân đến từ thành phố Sakata của Nhật Bản, còn được gọi là Sokyu Homma. Người đàn ông này là nhân vật chủ chốt trong lịch sử thị trường tài chính, đặc biệt được biết đến với những đóng góp của ông trong việc phát triển các phương pháp phân tích kỹ thuật, bao gồm cả việc tạo ra hệ thống nến Nhật Bản.
Sinh năm 1724 trong một gia đình thương gia giàu có và được giáo dục tốt, Homma trở nên nổi tiếng nhờ việc buôn bán gạo tại Sở giao dịch gạo Dojima ở Osaka, được coi là thị trường tương lai đầu tiên trên thế giới. Ở đó, ông quan sát thấy rằng ngoài các yếu tố cơ bản như cung và cầu, tâm lý của nhà giao dịch cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành giá.
Người ta tin rằng Homma đã phát triển một dạng phân tích nến ban đầu để hình dung trạng thái cảm xúc của thị trường, cho phép ông dự đoán chính xác biến động giá và tích lũy được khối tài sản đáng kể. Mặc dù các chi tiết chính xác về phương pháp của ông có thể còn gây tranh cãi và giải thích, nhưng thành công trong giao dịch của Homma Munehisa đã khiến ông trở thành một nhân vật huyền thoại trong thế giới tài chính. Cách tiếp cận và lý thuyết của ông đã đặt nền móng cho nhiều chiến lược giao dịch hiện đại.
Cho đến những năm 1980, chân nến hầu như không được biết đến bên ngoài Nhật Bản. Điều này đã thay đổi nhờ Steve Nison, một nhà phân tích người Mỹ đã phát hiện ra nến Nhật Bản và bị ấn tượng bởi tính hiệu quả của chúng. Nison đã nghiên cứu và điều chỉnh kỹ thuật dự báo hình nến để sử dụng trên thị trường tài chính phương Tây và là tác giả của nhiều cuốn sách về chủ đề này. Sau khi họ công bố, sự quan tâm đến nến Nhật Bản đã tăng lên trong giới thương nhân phương Tây, họ nhanh chóng nhận ra những ưu điểm của phương pháp này. Các công trình của Steve Nison hiện được coi là nền tảng trong lĩnh vực phân tích kỹ thuật. Ngày nay, nến Nhật Bản được các nhà giao dịch trên toàn thế giới sử dụng rộng rãi, không chỉ trong Forex mà còn trên thị trường chứng khoán, hàng hóa và tiền điện tử. Theo thời gian, nhiều loại và hình thức nến Nhật Bản khác nhau (như doji, búa, sao băng, v.v.) đã được phát triển, mỗi loại có những đặc điểm và mục đích riêng. Nhiều mô hình nến báo hiệu sự đảo ngược hoặc tiếp tục xu hướng tiềm năng và cho phép tạo ra các chiến lược giao dịch phức tạp.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là việc phân tích như vậy đòi hỏi thời gian và kinh nghiệm để giải thích chính xác các mẫu hình nến. Các nhà giao dịch khác nhau có thể diễn giải cùng một mô hình theo cách khác nhau. Các nghiên cứu thống kê cho thấy mức độ chính xác khác nhau, thường tùy thuộc vào mô hình cụ thể và điều kiện thị trường. Do đó, nên sử dụng Chân nến kết hợp với các hình thức phân tích khác, chẳng hạn như chỉ báo kỹ thuật và phân tích cơ bản.
Biểu đồ đường
Biểu đồ đường được xây dựng bằng cách kết nối các giá đóng cửa liên tiếp của một tài sản trong khoảng thời gian đã chọn, tạo thành một đường đơn giản thể hiện hướng biến động chung của giá. Lịch sử của biểu đồ đường thậm chí còn lâu đời hơn lịch sử của nến Nhật Bản và gắn liền với sự phát triển của thống kê và trực quan hóa dữ liệu. Đây là một trong những phương pháp biểu diễn thông tin bằng đồ họa lâu đời nhất và đơn giản nhất, gắn bó chặt chẽ với lịch sử bản đồ học và kinh tế học.
Mặc dù nguồn gốc chính xác của biểu đồ đường vẫn chưa được biết nhưng các yếu tố của chúng có thể được tìm thấy ngay cả trong các tác phẩm của nền văn minh cổ đại. Người Ai Cập và người Babylon đã sử dụng phương pháp đồ họa để hiển thị dữ liệu thiên văn và hình học. Vào thời Trung cổ và thời Phục hưng, các nhà địa lý, nhà thiên văn học, nhà toán học và các nhà khoa học khác bắt đầu sử dụng những biểu đồ như vậy một cách tích cực hơn để trực quan hóa các quan sát và tính toán của họ.
William Playfair, một kỹ sư và nhà kinh tế người Scotland đã đưa ra một sự thúc đẩy đáng kể trong việc sử dụng biểu đồ thống kê. Năm 1786, ông xuất bản cuốn “Bản đồ thương mại và chính trị”, nơi ông lần đầu tiên sử dụng biểu đồ thanh và đường, cũng như biểu đồ hình tròn để minh họa dữ liệu kinh tế. Công việc của ông làm cho dữ liệu phức tạp trở nên dễ hiểu và dễ tiếp cận hơn với nhiều đối tượng hơn, đây là một sự đổi mới mang tính cách mạng vào thời điểm đó.
Ngày nay, biểu đồ đường được sử dụng rộng rãi. Chúng là công cụ cơ bản để trình bày chuỗi thời gian và xu hướng, đồng thời được sử dụng rộng rãi trong tài chính để theo dõi những thay đổi về giá cổ phiếu, tỷ giá hối đoái và các chỉ số tài chính khác. Do tính đơn giản và rõ ràng, biểu đồ đường vẫn là một trong những công cụ phổ biến nhất để trực quan hóa dữ liệu.
***
Mặc dù cả ba loại biểu đồ - Biểu đồ thanh, Biểu đồ nến và Biểu đồ đường - đều phục vụ cùng một mục đích là trực quan hóa biến động giá nhưng chúng thực hiện theo những cách khác nhau. Cả Biểu đồ thanh và Biểu đồ nến đều cung cấp thông tin chi tiết hơn về biến động giá, chẳng hạn như giá mở cửa và giá đóng cửa, cũng như mức cao nhất và mức thấp nhất trong một khoảng thời gian cụ thể. Mặt khác, Biểu đồ đường cung cấp cái nhìn tổng quát hơn, tập trung hoàn toàn vào giá đóng cửa.
Việc lựa chọn giữa các biểu đồ này tùy thuộc vào phong cách và sở thích của nhà giao dịch cũng như chiến lược giao dịch của họ. Biểu đồ Thanh và Chân nến phù hợp hơn với các nhà giao dịch năng động và những người sử dụng phân tích kỹ thuật, trong khi Biểu đồ Đường lý tưởng cho người mới bắt đầu hoặc để phân tích các xu hướng dài hạn. Trong mọi trường hợp, hiểu các đặc điểm của từng loại biểu đồ và có thể diễn giải chúng một cách chính xác là kỹ năng then chốt để giao dịch thành công trên thị trường tài chính.
